Beschuitstoren

De beschuitstoren is een bijzonder geval. Dat geldt zowel voor de recente herbouw als zijn rol in het verre verleden. Met man en macht is er in de periode augustus 2017 – april 2018 gewerkt aan de herrijzenis van een markant bouwwerk dat ooit een belangrijke functie vervulde in de Gouden Eeuw.

De herrijzenis van de toren is een eerbetoon en een tastbare herinnering aan een bloeiende bedrijfstak van talloze bakkers uit Wormer en Jisp die in de 17e eeuw hofleverancier waren van scheepsbeschuit. Het befaamde lang houdbare product was gewild als proviand voor de bemanning van de schepen op de grote vaart, zoals de koopvaardij, de walvisvaart, de Verenigde Oost-Indische Compagnie en de West-Indische Compagnie die weken en soms maanden van huis waren.

Naar schatting waren er zo’n 150 bakkerijen in bedrijf met het bakken van scheepsbeschuit. De beschuitstoren vervulde daarbij een belangrijke rol. Want om brandgevaar te voorkomen werd in 1620 de toren gebouwd die de bakkers via klokgelui waarschuwde dat zij om 6 uur ’s middags hun ovens moesten doven. Om 12 uur ’s avonds werd opnieuw via klokgelui het sein gegeven dat de ovens weer mochten worden aangestoken.
Eind 17e eeuw raakte de beschuitnering in het slop en daarmee verloor de toren zijn functie. Pas in 1896 werd hij wegens bouwvalligheid afgebroken. Nu in 2018, 122 jaar later, staat de toren weer in volle glorie in Wormer.

De bijdrage van Stichting Support Cultuur & Sport Wormerland

Hoewel niets de start van het project nog in de weg leek te staan, vormde de financiering het volgende obstakel. Weliswaar waren er kandidaathuurders gevonden voor de kantoorruimtes op de begane grond van de schuur waardoor de exploitatie van het pand kostendekkend was, maar er restte nog een groot gat op de begroting voor de bouw van de beschuitstoren. Goede raad bleek duur, tot er in de zomer van 2016 redding kwam uit onverwachte hoek en wel van de Stichting Support Cultuur en Sport Wormerland (SSCSW). Deze stichting, opgericht in 2002, beheert een schenking van een anonieme gever en heeft als doelstelling het ondersteunen van het verenigingsleven binnen de gemeente Wormerland, onder meer door financiële steun voor projecten van stichtingen of verenigingen. Het bestuur van deze stichting bleek bereid de gehele bouwkosten van de toren voor zijn rekening te nemen. „Een geweldige opsteker”, aldus Tange. „De stichting wilde graag een bijdrage leveren aan iets tastbaars, waarmee de geschiedenis van Wormer tot in lengte van jaren kan worden doorgegeven. Door de toezegging van vier ton werd in een klap het hele plan realiseerbaar.”

[Bron: De Beschuitstoren van Wormer, Peter Roggeveen]